Goździki od dawna są stosowane w medycynie ludowej. Warto jednak wiedzieć, że na temat właściwości zdrowotnych goździków przeprowadzono wiele badań. Niektóre z nich przywołujemy poniżej. Te badania potwierdzają wiele tradycyjnych zastosowań goździków oraz odkrywają nowe aspekty ich wpływu na zdrowie ludzkie. Pozwalają one zrozumieć naukowe podstawy obserwowanych efektów i ugruntowują pozycję goździków wśród naturalnych środków wspomagających zdrowie. Nadal jednak wiele ich właściwości o których często czytamy wynika z wierzeń ludowych i tradycyjnych przekonań. Nie negujemy ich wielowiekowej tradycji, ale kiedy chodzi o nasze zdrowie zawsze należy konsultować się ze specjalistami.
Tak, goździki są silnym antyoksydantem. Zawierają wysoką ilość polifenoli, które są związkami roślinnymi o silnych właściwościach przeciwutleniających. Polifenole neutralizują wolne rodniki w organizmie, pomagając w ochronie komórek przed uszkodzeniami i opóźnianiu procesów starzenia. Badania przeprowadzone przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (we współpracy z uniwersytetami i firmami prywatnymi) wykazały, że wśród różnych rodzajów żywności, goździki mają najwyższą zawartość polifenoli, co podkreśla ich wyjątkowy potencjał jako antyoksydant*.
Źródło: *Pérez-Jiménez J, Neveu V, Vos F, Scalbert A. Identification of the 100 richest dietary sources of polyphenols: an application of the phenol-explorer database. Eur J Clin Nutr. 2010;64(Suppl 3):S112–S120.
Ponadto goździki wykazują właściwości przeciwdrobnoustrojowe, co oznacza, że mogą hamować wzrost mikroorganizmów, takich jak bakterie. Badanie in vitro wykazało, że olejek eteryczny z goździków zabija trzy powszechne typy bakterii, w tym E. coli, odpowiedzialne za zatrucia pokarmowe*. Ponadto, właściwości przeciwbakteryjne goździków mogą przyczyniać się do poprawy zdrowia jamy ustnej. W jednym z badań związki wyizolowane z goździków hamowały wzrost bakterii powodujących choroby dziąseł. W innym badaniu u 40 osób testowano płyn do płukania ust na bazie olejku z drzewa herbacianego, goździków i bazylii, który poprawiał stan dziąseł i redukował ilość płytki nazębnej oraz bakterii**.
Źródła:
*L. Nuñez and M. D’ Aquino. Microbicide activity of clove essential oil (Eugenia caryophyllata). 2012
**Shaila V. Kothiwale, Vivek Patwardhan, Megha Gandhi, Rahul Sohoni, i Ajay Kumar - "A comparative study of antiplaque and antigingivitis effects of herbal mouthrinse containing tea tree oil, clove, and basil with commercially available essential oil mouthrinse".
Niektóre badania wskazują, że goździki i zawarte w nich związki mogą pomóc zmniejszyć stres oksydacyjny i chronić wątrobę. Jednak należy pamiętać, że część tych badań przeprowadzono na zwierzętach, dlatego konieczne są dalsze badania w tej kwestii.
Goździki zawierają błonnik, witaminy i minerały. Jednak w zestawieniu z ich spożyciem można uznać je za głównie za wartościowe źródło manganu (jest on niezbędny dla produkcji enzymów uczestniczących w procesach przemiany materii i wspiera rozwój oraz funkcjonowanie układu nerwowego). W 1 łyżeczce (2g) znajduje się 55%* dziennego zapotrzebowania na ten mikroelement. Witaminy K w tej samej porcji jest już tylko 2%* dziennego zapotrzebowania. Dlatego poza manganem, goździki nie dostarczają znaczących ilości innych składników odżywczych.
Źródło: *Baza danych dotycząca żywności i odżywiania Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych (U.S. Department of Agriculture)
Jak wykazano powyżej goździki nie bez powodu są przyprawą której przypisuje się liczne właściwości zdrowotne. Zebraliśmy pytania które często zadajecie w temacie właściwości goździków i po kolei na nie odpowiemy. Tą sekcję podzielimy na dwie części, działania na które znaleźliśmy naukowe dowody oraz działania opierające się na tradycyjnych przekonaniach (w tym Ajurweda czy Tradycyjna Medycyna Chińska). Na te działania nie ma twardych naukowych dowodów, ale z drugiej strony nie neguje to wielowiekowych obserwacji.
Goździki to nie tylko smaczna przyprawa, ale także naturalny środek leczniczy. Jak każdy produkt, warto używać go z umiarem i świadomością jego właściwości. Stosując przyprawy w celach zdrowotnych warto sięgać po przyprawy Rolnictwa Ekologicznego, ponieważ w ich uprawie nie używa się chemikaliów i pestycydów. W razie wątpliwości warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia.